Charlotte Verkeyn over de beleidsnota Financiën: “Een noodzakelijke hervormingskoers”

Een eerste prioriteit die Charlotte Verkeyn in de beleidsnota benadrukte, is een hervorming die niets kost, maar toch van enorme waarde is: een mentaliteitswijziging bij de fiscus. Ze wees erop dat veel burgers en boekhouders de afgelopen jaren het gevoel hadden dat ze door de administratie automatisch als potentiële fraudeurs werden beschouwd. Hulpvragen werden vaak genegeerd, technische problemen bij aangiften waren “eigen schuld”, en zelfs kleine vergissingen leidden tot boetes. Dat creëerde een klimaat van wantrouwen en conflict, waar de burger steeds vaker in verstrikt raakte. Met de hervormingen, waaronder het principe dat de fiscus bij een eerste overtreding uitgaat van de goede trouw van de belastingplichtige, goed voor een geraamde minderontvangst van 18 miljoen euro aan sancties, wil de regering dat tij keren. Voor Verkeyn mag dit principe zelfs breder worden verankerd, bijvoorbeeld in een handvest voor de belastingplichtige, waarbij de bewijslast voortaan bij de fiscus ligt en definities zoals “goede trouw” in fiscale zaken duidelijker en klantvriendelijker worden ingevuld. Bovendien juichte ze de aangekondigde vereenvoudiging van de belastingaangifte toe, met de suggestie om niet alleen uitgaven niet te indexeren, maar ook kritisch te kijken welke fiscale uitgaven op termijn kunnen worden afgeschaft. Het is tijd om weg te bewegen van het conflictmodel en de burger eindelijk opnieuw als bondgenoot te behandelen.

Op het vlak van de personenbelasting verwelkomt Verkeyn een aantal maatregelen die de druk moeten verlichten. Zo wordt het plafond voor flexi-jobs verhoogd tot 18.000 euro voor niet-gepensioneerden, met jaarlijkse indexering. Spaarders krijgen betere bescherming tegen buitensporige renteverschillen. Kinderen met een vakantiejob blijven voortaan tot 12.000 euro als ten laste beschouwd, ongeacht de gezinssituatie. Daarnaast wordt de belastingvrije som over een vierjarig traject verhoogd. 

Verkeyn benadrukte dat de beleidsnota ook de ambitie toont om de toeslag voor kinderen ten laste te hervormen. Vandaag leidt het systeem, afhankelijk van samenlevingsvormen en fiscale statuten, tot enorme ongelijkheden, soms met duizenden euro’s verschil tussen vergelijkbare gezinssituaties. Met een concreet voorbeeld legde ze uit hoe twee ouders in een nieuw samengesteld gezin, ondanks gedeeld fiscaal co-ouderschap, vandaag ongelijk behandeld worden. De N-VA pleit daarom voor een grootschalige hervorming waarbij één uniform statuut geldt, gebaseerd op het verblijfsritme van het kind en niet op de juridische vorm van het gezin. Tegelijk vroeg ze aandacht voor overgangsbepalingen, omdat onderhoudsregelingen vaak complexe familierechtelijke afspraken zijn.

Verkeyn stond ook stil bij een concreet probleem dat vele burgers raakt: het tekort aan bankautomaten. Ze herinnerde aan haar eigen wetsvoorstel om winkeliers toe te laten een bankautomaat (ATM) in hun winkel te installeren en sprak haar tevredenheid uit dat dit nu ook in de beleidsnota wordt opgepikt.

Hoewel oppositiepartijen vaak focussen op de solidariteitsbijdrage op gerealiseerde meerwaarden, wees Verkeyn erop dat het beleid veel ruimer is en belangrijke stappen zet voor ondernemers. Zo komt er een verlaagd btw-tarief van 6% voor sloop en heropbouw, een verdubbeling van het belastingkrediet op eigen middelen, stimuli om kwalitatieve expats aan te trekken, een verhoging van het minimumloon met gerichte RSZ-verlaging, een verlaging van de bijzondere bijdrage voor de sociale zekerheid en een uitbreiding van vrijwillige, onbelaste overuren. Volgens Verkeyn is het oneerlijk om slechts één maatregel uit te lichten en te negeren dat het geheel van maatregelen een evenwicht zoekt dat het ondernemersklimaat versterkt.

Er werd een duidelijk onderscheid gemaakt tussen maatregelen voor burgers van goede wil en die voor kwaadwillige fraudeurs. Ze erkende dat sommige oppositiepartijen zich zorgen maken over de uitbreiding van het CAP (Centraal Aanspreekpunt), maar benadrukte dat de beleidsnota helder stelt dat dit binnen een strikt wettelijk kader gebeurt, met respect voor privacy en fundamentele rechten. Er is volgens haar géén sprake van een eerste stap richting een vermogensregister.

Tot slot haalde Verkeyn enkele technische, maar impactvolle fiscale aanpassingen aan. Zo wordt de wachttermijn voor de liquidatiereserve verkort van vijf naar drie jaar en wordt de DBI-aftrek hervormd met strengere voorwaarden voor grote bedrijven, wat 350 miljoen euro oplevert. Daarnaast komt er een exit taks voor emigrerende rechtspersonen, een verdedigbare maatregel om de Belgische belastinggrondslag te beschermen, mits proportioneel en juridisch goed gemotiveerd.

In haar repliek sprak Verkeyn klare taal: er is nood aan échte, structurele hervormingen om fiscale rechtvaardigheid te herstellen. Ze bedankte de minister voor zijn transparantie en openheid, ondanks de moeilijke financiële erfenis van de vorige legislatuur. “We hebben een begroting in handen gekregen die structureel ontspoord is,” stelde Verkeyn scherp. “Dat is geen wandeling in het park, zoals sommigen beweren. Het is een moeras.”

Daarnaast toonde ze aan hoe onrechtvaardig de huidige fiscaliteit vaak uitvalt. Aan de hand van een oefening in de Tax Calculator vergeleek ze drie fictieve gezinnen: een gehuwd koppel, een alleenstaande papa en een alleenstaande mama. “Vandaag krijgt het ene gezin duizenden euro’s terug via het huwelijksquotiënt, terwijl een ander nauwelijks iets ontvangt of zelfs moet terugbetalen. Dat is niet langer verdedigbaar.”

Volgens Verkeyn brengen de hervormingen die nu voorliggen, de Arizona-maatregelen, daar verandering in. Ze voorzien onder andere in een hogere belastingvrije som, een verdubbeling van het belastingkrediet en extra ondersteuning voor werkende ouders. “Voor sommigen zullen deze maatregelen even wennen zijn,” erkende ze. “Maar fiscale rechtvaardigheid moet voorop staan. Wij geven het vertrouwen aan deze hervorming en blijven waken over de uitvoering.”

Verkeyn sloot af met de boodschap dat deze beleidsnota geen wondermiddel is, maar wel een coherent hervormingspakket bevat. Ze waardeerde het engagement om burgers als bondgenoten te zien, de fiscaliteit eenvoudiger en rechtvaardiger te maken, en fraude gerichter aan te pakken zonder burgerrechten uit het oog te verliezen. Volgens haar verdient deze hervormingslogica vertrouwen.